Pominięto bardzo niekorzystne elongacje Merkurego.
Dalszy wzrost aktywności Słońca. Wg najnowszych przewidywań szczyt 25-go cyklu słonecznego ma nastąpić między styczniem a październikiem b. r.
Maksymalna separacja składników Syriusz A i B (11,5”). Okres obiegu 50 lat.
Styczeń
25.12.2023 Kometa 62P/Tsuchinshan osiągnęła peryhelium. Została odkryta w Obserwatorium Purpurowa Góra (Nankin, Chiny) na początku stycznia 1965 r. Pierwszą wiarygodną orbitę komety wyznaczył Grzegorz Sitarski, przewidując jej powrót w 1971 r. W 2004 r. kometa 62P osiągnęła jasność 11 mag. W 2011 nie była obserwowana w związku z niekorzystną konfiguracją w układzie kometa-Ziemia-Słońce. W czasie obecnego powrotu korzystna, tym razem, geometria sprawi, że pod koniec roku kometa 62P osiągnie jasność ok. 9 mag, świecąc w drugiej połowie nocy wysoko na niebie w gwiazdozbiorze Lwa.
Cały czas obserwowana – aktualnie ok. 8 mag, średnica pd 5 do 15′, DC średnio 3.
Teoretycznie dostępne dla obserwacji przez lornetki (czyli jaśniejsze od 10m) mogą być komety: 12P/Pons-Brooks, 13P/Olbers, C/2021 S3 (PANSTARRS), C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS). Wszystkie te komety, z wyjątkiem 13P/Olbers, przekroczą podaną jasność w odpowiednio dużej odległości kątowej od Słońca i ich obserwacje będą wtedy możliwe przez lornetki.
4 09.00 UT maksimum Kwadrantydów (oczekiwany ZHR=80). Księżyc w ostatniej kwadrze. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization
6 Najlepsza poranna widoczność Merkurego. O 6.00 UT planeta ok.8º nad horyzontem na początku świtu cywilnego (Słońce 6º pod horyzontem). Maksymalna elongacja zachodnia planety: 23°30’ wypada 12.01.
27 Zbliżenie Marsa (1,3 mag) i Merkurego (-0,2 mag) – odległość 23′. O 6.00 UT planety 4° nad horyzontem (Słońce ~4º pod horyzontem). Koniunkcja (ok. 30′) wypadnie ok. 16.30 UT, ale wtedy planety będą pod horyzontem.
Luty
14 Kometa C/2021 S3 (PANSTARRS) osiąga peryhelium. Została odkryta 24 września 2021 r. w ramach przeglądu nieba Pan-STARRS jako obiekt o jasności 20.1 mag. Kometa pochodzi prawdopodobnie z Obłoku Oorta. Najbliżej Ziemi, w odległości 1.2978 au, kometa znajdzie się 15 marca 2024 r., świecąc wtedy nad ranem z jasnością 7.5 mag wysoko na niebie w gwiazdozbiorze Orła (Aql). Okres obiegu jeszcze nie wyznaczony.
Marzec
2 17.16 UT zakrycie gwiazdy 9,4 mag przez planetoidę (2627) Churyumov. Pas przechodzi przez południowo-wschodnią Polskę
3 20.58 UT zakrycie gwiazdy 11,0 mag przez planetoidę (105) Artemis. Pas przechodzi przez Polskę centralną z południa na północ.
25 Najlepsza wieczorna widoczność Merkurego. O 17.35 UT planeta 11º nad horyzontem na początku zmierzchu cywilnego (Słońce 6º pod horyzontem). Maksymalna elongacja zachodnia planety: 18°42’ wypada dzień wcześniej – 24.03.
25 Półcieniowe zaćmienie Księżyca
Zaćmienie w całości widoczne z terenu obu Ameryk. Przy zachodniej granicy Polski początkowe fazy zaćmienia widoczne przy zachodzie Księżyca (czysto teoretycznie, bowiem początek fazy półcieniowej nastąpi na wysokości 0.5° dla Szczecina)
Kwiecień
8 Całkowite zaćmienie Słońca. Zaćmienie rozpocznie się w środkowej części Oceanu Spokojnego, następnie pas wkroczy na terytorium Meksyku i USA. Zakończy się na wschodnim Atlantyku 1000 km od wybrzeży Hiszpanii. Drugie zaćmienie całkowite widoczne w USA w przeciągu 7 lat. Maksymalny czas trwania fazy całkowitej dla obserwatora na Ziemi wyniesie 4m 28sek. Wielkość fazy maksymalnej F=1.0565. W Polsce zaćmienie niewidoczne.
10 Zbliżenie Marsa (1,2 mag) i Saturna (1,1 mag) – odległość 39′. O 3.30 UT planety 4° nad horyzontem (Słońce 5º pod horyzontem). Koniunkcja (ok. 27′) wypadnie ok. 20.40 UT, ale wtedy planety będą pod horyzontem.
12 19.07 UT zakrycie gwiazdy 9,1 mag przez planetoidę (372) Palma. Pas przechodzi przez Polskę zachodnią.
21 Kometa 12P/Pons-Brooks osiąga peryhelium. Kometa 12P/Pons-Brooks została po raz pierwszy odkryta 21 lipca 1812 r. przez Jean Louis Ponsa (Marsylia, Francja) w gwiazdozbiorze Rysia. Pons opisał ją jako rozmytą, małą plamkę pozbawioną warkocza. Widoczna gołym okiem stała się 13 sierpnia, pod koniec miesiąca rozwinęła warkocz o długości ok. 2°. Największą jasność, ok. 4 mag, osiągnęła w połowie września. Ponowne, przypadkowe odkrycie nastąpiło 2 września 1883 r., przez Williama R. Brooksa (Phelps, Nowy Jork) w trakcie poszukiwania komet. Opisał on ją jako małą plamkę o jasności 10 mag. Niepodziewanie, 23 września stała się gwiazdopodobna, osiągając jasność ok. 7 mag. W styczniu była widoczna gołym okiem, świecąc z jasnością ok. 3 mag. W kolejnych powrotach, w związku ze zmianami orbity, kometa 12P nie była obserwowana. Została odnaleziona dopiero 20 czerwca 1953 r. jak obiekt o jasności 17.5 mag. W połowie września osiągnęła jasność 16 mag, jednak, podobnie jak poprzednio, następowały rozbłyski jasności – pod koniec kwietnia kometa osiągnęła jasność 6 mag. W czasie obecnego powrotu kometa znajdzie się najbliżej Ziemi, w odległości 1.5461 au, w dniu 2 czerwca 2024 r., świecąc wtedy z jasnością 6.5 mag. Maksymalną jasność 4.4 mag przewidywana jest już ok. 20 kwietnia, gdy kometa będzie się znajdować w pobliżu peryhelium. W tym czasie jednak jej odległość na niebie od Słońca sprawi, że jej obserwacje będą niemożliwe. Ostatnie możliwe obserwacje komety Ponsa-Brooksa z terenu Polski możliwe będą na przełomie marca i kwietnia, gdy jej jasność powinna wynosić ok. 5.5 mag. Okres obiegu:71,29 lat.
12P/Pons-Brooks – obserwacje w COK i SOK
2023 7 21.04 B 11.7 0.1 9 20L 4 60x M.Filipek (Jerzmanowice)
2023 7 22.94 M 11.3 0.3 7 30L 5 150x M.Kwinta (Kraków)
2023 8 10.92 S 12.0 1 d2/ 25L 4 167x M.Filipek (Jerzmanowice)
2023 8 19.96 S 12.3 1 2 40L 5 180x M.Kwinta (Kraków)
2023 8 20.95 S 12.5 1 2 40L 5 180x M.Kwinta (Kraków)
2023 11 1.81 S 11.5 0.1 9 25L 4 165x M.Filipek (Jerzmanowice)
2023 11 4.70 M 11.5 0.8 6 40L 5 180x M.Kwinta (Kraków)
2023 11 4.92 S 11.6 0.5 d5/ 25L 4 110x M.Filipek (Jerzmanowice)
Aktualnie 9,5-10 mag, DC=3, średnica: 2,5-3′ (COBS).
22 Maksimum Lirydów (oczekiwany ZHR=18-90). Księżyc 1 d przed pełnią.
29 Zbliżenie Marsa (1,1 mag) i Neptuna (7,9 mag) – odległość ok 4′!!. O 2.45 UT planety ok 5° nad horyzontem (Słońce 5,5º pod horyzontem). Koniunkcja (ok. 2′!!) wypadnie ok. 4.30 UT, ale wtedy Słońce będzie już nad horyzontem.
Maj
5 Koniunkcja Marsa (1,1 mag) z Księżycem 3 d przed nowiem – odległość 36′. O 3.00 UT obiekty 25° nad horyzontem (Słońce 6º pod horyzontem).
5 21.00 UT Maksimum η-Akwarydów (oczekiwany ZHR=50). Księżyc 3 d przed nowiem. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
Czerwiec
4 10.30 UT Koniunkcja Jowisza (-2,0 mag) i Merkurego (-1,1 mag) – separacja 7′ – zjawisko dzienne. Elongacja 12°. O 2.30 UT, kiedy Słońce będzie zaledwie 1° pod horyzontem wysokość planet wyniesie ok. 3,5° a separacja 36′.
4 Koniunkcja górna Wenus ze Słońcem – planeta przechodzi na niebo wieczorne. W tym roku nie nie osiągnie maksymalnej elongacji. Maksymalna wschodnia (wieczorna) elongacja będzie miała miejsce dopiero 10.01.2025.
27 Maksimum Bootydów czerwcowych, ZHR do 100, nadzwyczaj powolne, czerwonawe (18 km/s) meteory. Księżyc 1 d przed ostatnią kwadrą.
Lipiec
6 Najlepsza wieczorna widoczność Merkurego. O 19.35 UT planeta zaledwie 3,5º nad horyzontem na początku zmierzchu cywilnego (Słońce 6º pod horyzontem). Tego wieczora Merkury zbliży się na minimalną odległość do gromady otwartej M44 (Praesepe) w gwiazdozbiorze Raka. Ok. 1,5° na północ od Merkurego widoczna planetoida Westa. Dzień później planeta będzie już widoczna po drugiej stronie gromady, nieco dalej. Maksymalna elongacja zachodnia planety: 26°56’ wypada 22.07.
6 01.10 UT zakrycie gwiazdy 10,0 mag przez planetoidę (3584) Aisha. Pas przechodzi przez Polskę południową.
15-16 Zbliżenie Marsa (0,9 mag) i Urana (5,8 mag) – odległość ok 24′. O 2.50 UT planety ok 42° (!) nad horyzontem (Słońce 6º pod horyzontem). Koniunkcja (ok. 18′) wypadnie ok. 15.00 UT, czyli w ciągu dnia a planety będą pod horyzontem.
31 Maksimum Południowych δ-Akwarydów (oczekiwany ZHR=25). Księżyc 3 d po ostatniej kwadrze. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
Sierpień
12 13.00-16.00 UT Maksimum Perseidów (oczekiwany ZHR=100). Księżyc w pierwszej kwadrze. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
14-15 Zbliżenie Marsa (0,8 mag) i Jowisza (-2,2 mag) – odległość ok 37-38′. O 2.00 UT planety ok 26° (!) nad horyzontem (Słońce 6,5º pod horyzontem). Koniunkcja (ok. 32′) wypadnie 15.08 ok. 14.30 UT, czyli w ciągu dnia a planety będą pod horyzontem.
21 Zakrycie Saturna (0,7 mag) przez Księżyc ok. 2 d po pełni (faza 97%). Zakrycie przy jasnym brzegu: 03.37.15 UT (dla Krakowa), odkrycie przy ciemnym brzegu: 04.35.00 UT. Są to momenty kiedy tarcza Saturna będzie zakryta w połowie. Zakrycie tarczy trwa w granicach pół minuty a zakrycie pierścieni 2 razy dłużej (1 minuta), więc należy odjąć ok. 15 sek aby uzyskać czas początku zakrycia tarczy i 30 sek dla pierwszego kontaktu z systemem pierścieni. Analogicznie w drugą stronę. Zakrycie na wysokości 15°, odkrycie ok. 8° (dla środka tarczy Księżyca). Słońce odpowiednio: -2° i 8°.
31 11.00 UT Maksimum Aurigidów (oczekiwany ZHR=10). Księżyc 3 d przed nowiem. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
Wrzesień
6 Najlepsza poranna widoczność Merkurego. O 3.30 UT planeta ok.10º nad horyzontem na początku świtu cywilnego (Słońce 6º pod horyzontem). Maksymalna elongacja zachodnia planety: 18°03’ wypada dzień wcześniej – 5.09
8 Opozycja Saturna. Średnica planety 19”, jasność 0,6 mag, h max 32º, gwiazdozbiór Wodnika. Pierścienie zobaczymy dokładnie z boku pod koniec 2025 roku. H max większa o 4° w porównaniu z zeszłym rokiem, jasność o 0,2 mag mniejsza.
9 Koniunkcja Merkurego (-0,7 mag) i Regulusa (1,4 mag) – separacja 35′ – O 3.15 UT Słońce 9° pod horyzontem wysokość obiektów wyniesie ok. 6°.
18 Częściowe zaćmienie Księżyca.
Zaćmienie w całości widoczne we wschodniej części Ameryki Północnej, w całej Ameryce Południowej i przyległej części Oceanu Spokojnego, prawie na całym terytorium Antarktydy, na Grenlandii, na całym Atlantyku (w tym na Grenlandii), w zachodniej i północnej Europie oraz w zachodniej Afryce przy zachodzie Księżyca; w zachodniej części Ameryki Północnej oraz na wschodnim Pacyfiku przy wschodzie Księżyca.
Przebieg zaćmienia (czas w UT, dla Warszawy):
T Ak hk
Początek zaćmienia półcieniowego: 00h41m 218o 27o
Początek zaćmienia częściowego: 02h13m 240o 17o
Maksimum zaćmienia: 02h45m 247o 13o
Koniec zaćmienia częściowego: 03h16m 253o 9o
Koniec zaćmienia półcieniowego: 04h47m 271o – 4o
Maksymalna faza zaćmienia całkowitego: 0.0848
W Polsce zaćmienie widoczne.
20 Opozycja Neptuna. Średnica planety ~2,4”, jasność 7,8 mag, h max 39º, gwiazdozbiór Ryb. Planeta 2° wyżej w porównaniu z ubiegłym rokiem.
27 Kometa C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) przechodzi przez peryhelium. Jest kolejną kometą nadlatującą z Obłoku Oorta. Została odkryta w Obserwatorium Astronomicznym Zijinshan 9 stycznia 2023 r. i niezależnie przez system ATLAS (Asteroid Terrestrial-Impact Last Alert System) 22 lutego 2023 r. Kometa przejdzie przez peryhelium w odległości zaledwie 0,39 au w dniu 27 września 2024 r., osiągając wtedy jasność 0.8 mag. W związku ze zbliżaniem się do Ziemi na odległość min. 0.4727 au w dniu 13 października 2024, jej jasność będzie nadal rosła, osiągając w tym czasie ok. 0.4 mag. W kolejnych dniach będzie ją można odnaleźć wieczorem nisko nad południowo-zachodnim horyzontem z jasnością zmniejszającą się od 1.2 mag 15 października do 4.6 mag 1 listopada.
Na stronie COBS mamy jej obserwacje już od końca lutego 2023, niemniej są to obserwacje CCD, gdzie jasności sięgają 18 mag. Do tego momentu (początek stycznia 2024) pojaśniała do ok. 14 mag + jedna obserwacja wizualna 12,7 mag (DC=6, średnica ok 1′). Okres obiegu jeszcze nie wyznaczony.
Październik
2 Obrączkowe zaćmienie Słońca. Zaćmienie rozpocznie się w środkowej części Oceanu Spokojnego, ok. 1600 km na południe od Hawajów. Następnie dotrze do Chile i Argentyny a zakończy się ok. 2100 km od jej wybrzeży. Maksymalny czas trwania fazy obrączkowej dla obserwatora na Ziemi wyniesie 7m 25sek. Wielkość fazy maksymalnej F=0.9326. W Polsce zaćmienie niewidoczne.
5 16.00 UT Maksimum Camelopardalidów październikowych. ZHR ok.5. Księżyc 3 d po nowiu. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
8 13.00 UT Maksimum Drakonidów. ZHR ok.5. Księżyc 2 d przed pierwsza kwadrą. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
14 Koniunkcja Saturna (0,7 mag) z Księżycem 3 d przed pełnią – odległość 33′. O 18.00 UT obiekty 25° nad horyzontem (Słońce 21º pod horyzontem).
21 Maksimum Orionidów (oczekiwany ZHR >20), Księżyc 3 d przed ostatnią kwadrą.
Listopad
5 5.00 UT Maksimum Taurydów Południowych, oczekiwany ZHR=5 -10. Księżyc 4 d po nowiu. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
12 18.06 UT zakrycie gwiazdy 10,6 mag przez planetoidę (593) Titania. Pas przechodzi przez Polskę południowo-centralną ze wschodu na zachód.
16 20.23 UT zakrycie gwiazdy 9,9 mag przez planetoidę (438) Zeuxo. Pas przechodzi przez Polskę północno-zachodnią.
17 Opozycja Urana. Średnica planety ~4”, jasność 5,6 mag, h max ~60º, gwiazdozbiór Byka. Planeta ok.3° wyżej w porównaniu z zeszłym rokiem.
17 Maksimum Leonidów, oczekiwany ZHR=10-20. Księżyc 2 d po pełni.
20 Koniunkcja Marsa (-0,3 mag) z Księżycem 3 d przed ostatnia kwadrą – odległość 1,6°. O 21.00 UT obiekty 15° nad horyzontem, 3° nad gromadą otwartą M44. Mars jaśnieje – zbliża się do opozycji, którą osiągnie 16.01.2025 przy jasności -1,4 mag i średnicy 14,5” łuku.
Grudzień
7 Opozycja Jowisza. Średnica planety 48”, jasność -2,8 mag, h max 62º, gwiazdozbiór Byka. Planeta 9° wyżej w porównaniu z zeszłym rokiem.
14 Maksimum Geminidów (oczekiwany ZHR=150), Księżyc 1 d przed pełnią.
10 Najlepsza poranna widoczność Merkurego. O 6.00 UT planeta 9º nad horyzontem na początku świtu cywilnego (Słońce 6º pod horyzontem). Maksymalna elongacja wschodnia planety: 22°03’ wypada 25.12.
22 10.00 UT Maksimum Ursydów (ZHR 10, ale niekiedy bywa 50). Księżyc w ostatniej kwadrze. Zalecany do obserwacji w tym roku przez International Meteor Organization.
27 01.12 UT zakrycie gwiazdy 10,0 mag przez planetoidę (545) Messalina. Pas przechodzi przez Polskę południowo-centralną.